Քաշաթաղ. «երրորդ Հայաստանի» ազատագրումն ու վերակառուցումը նախկին Լաչինում

Քաշաթաղը գուցե «երկու Հայաստանների» միակ շրջանն է, որտեղ չկան շքեղ առանձնատներ և արտասահմանյան մեքենաներ։ Ինչպես ասաց մի բնակիչ, այստեղ հարուստ-աղքատ տարբերություն չկա, բոլորը հավասար են։

Վերաբնակեցվում են նաև այն շենքերը, որոնց միայն պատերն էին մնացել պատերազմից հետո

Դրսում այն շարունակում են Լաչին անվանել: Լաչինը Հայաստանը և Ղարաբաղը միացնող միջանցքն է, որը հայկական ուժերը գրավել են 1992-ին կատաղի մարտերից հետո:

Սակայն տեղացիների համար ադրբեջանցիներից հետ գրավված այս տարածքը, որը դարձավ Ղարաբաղի 6-րդ շրջանը, պարզապես նորից ստացավ իր հին անվանումը: Անվանափոխելով ու վերաբնակեցնելով Քաշաթաղը՝ իշխանությունները ձուլում են միմյանց երկու հայկական պետությունները։

«Քաշաթաղը մեր պապերի երկիրն է,- ասում Քաշաթաղի վարչակազմի ղեկավար Ալեքսան Հակոբյանը: — Ընդամենը 100 տարի առաջ է սկսել այստեղի հայ բնակչությունը նոսրանալ։ Ստալինի քաղաքականության պատճառով հայտնվել է Ադրբեջանի կազմում։ Այսօր Քաշաթաղը կրկին հայաշունչ է և արդեն ընդմիշտ»։

Թեև շրջանը Ղարաբաղի վարչատարածքային միավորներից է, սակայն այստեղ ղարաբաղցիներ գրեթե չկան։ Վերաբնակիչները Հայաստանի տարբեր շրջաններից են ու խոսում են տարբեր բարբառներով։

Ընտիր ձեռքերը և արևահեղուկը. այցելություն Քաշաթաղի «աս օդաչու» բժշկին

Բժիշկն ասում է, որ զոհաբերել է վիրաբուժությունը ՙայս տարածքին՚

Լինու՞մ է արդյոք այնպես, որ «Սու» կործանիչ ինքնաթիռի օդաչուն սկսի «կուկուռուզնիկ» վարել:

Վիրաբույժ Արցախ Բունիաթյանը թթի օղին լցնում է բաժակները և իրեն համեմատում կործանիչի «աս» օդաչուի հետ: Բժիշկն Աբովյան քաղաքի ժամանակակից հիվանդանոցից ինքն իրեն աքսորել է Քաշաթաղ` «կուկուռուզնիկ», որտեղ վիրահատությունների համար լիարժեք պայմաններ չկան:

«Իմ վիրաբուժությունը ես զոհեցի այս տարածքին», ասում է նա ու թթի օղու առաջին բաժակը խմում։

Թթի օղին քաշում են Հայաստանի հարավային շրջանների և Ղարաբաղի գյուղացիները, և այն նրանց ամենասիրած խմիչքն է։ Օղի քաշում են նաև Քաշաթաղում՝ Ղարաբաղի նորաստեղծ վեցերորդ շրջանում, որը դեռևս շատերին հայտնի է որպես Լաչին:

(Ազատագրումից առաջ Լաչինը Ղարաբաղը Հայաստանից բաժանող ադրբեջանական տարածք էր, որը հայկական ուժերը հետ վերցրին 1992 թվին, իսկ 1993 թվից սկսեցին վերաբնակեցնել այն: 70 տարվա բաժանումից հետո այժմ այն իրար հետ միացնում է Ղարաբաղը և Հայաստանը)։

Օղու անունը արևահեղուկ է կնքել ինքը՝ Քաշաթաղի բուժմիավորման պետ և Բերձորի (շրջկենտրոն) հիվանդանոցի տնօրեն Արցախ Բունիաթյանը։

«Արևահեղուկը աստվածային խմիչք է, դու երբ այն խմում ես՝ ոչնչացնում ես, հետևաբար խմելիս պիտի մեդիտացիա անես, — ասում է բժիշկը ու հետո, ձեռքի բաժակի հեղուկին աչքերը երանությամբ կենտրոնացրած, դիմում է նրան. — դու իմ մեջ կվերածվես բալասանի, դու ինձ կբժշկես, կազատես վատ մտքերից ու ավելի բարի կդարձնես։ Հետո՝ երբ խմում ես, պիտի դեմքդ չճմռթես, որ նրան չվիրավորես»: